✔️ پاسخ‌های فنی، شفاف و کامل برای کاربران سازمانی و حرفه‌ای
✅ 1. تفاوت بین لایسنس OEM، Retail و Volume (VL) در ویندوز چیست؟
OEM (Original Equipment Manufacturer):
- مخصوص نصب اولیه توسط سازنده سخت‌افزار (مثلاً ویندوز های اورجینال ارایه شده بروی لپ تاپ ها)
- فقط روی همان سخت‌افزار قابل استفاده است و با تعویض مادربورد از کار می‌افتد
- ارزان‌تر، ولی غیر قابل انتقال به سیستم دیگر (فروش عمومی به کاربر عادی قانونی نیست)
Retail (FPP – Full Packaged Product):
- قابل خرید جداگانه توسط کاربر نهایی
- امکان نصب و فعال‌سازی مجدد روی سیستم دیگر (با شرایط مشخص)
- قابل استعلام از سایت مایکروسافت، مناسب برای کاربران خانگی یا حرفه‌ای
Volume Licensing (VL):
- مخصوص شرکت‌ها، سازمان‌ها و مؤسسات
- مدیریت آسان‌تر تعداد زیاد دستگاه‌ها
- قابل فعال‌سازی از طریق KMS یا MAK
- شامل نسخه‌های خاص مانند Enterprise یا LTSC
✅ 2. چه تفاوتی بین لایسنس ویندوز ۱۰ و ویندوز ۱۱ وجود دارد؟
- ویندوز ۱۱ اورجینال فقط روی سخت‌افزارهای مدرن با TPM 2.0 و Secure Boot قابل نصب است
- ویندوز ۱۱ از امنیت سطح بالا، طراحی مدرن و قابلیت‌های بومی‌سازی‌شده برای فضای ابری بهره میبرد
- لایسنس ویندوز ۱۰ هنوز برای بسیاری از سازمان‌ها به دلیل سازگاری گسترده، انتخاب اول است
- از نظر لایسنس، هر دو نسخه در قالب Pro، Enterprise و Education قابل ارائه هستند
✅ 3. لایسنس ویندوز سرور چگونه کار می‌کند؟
مایکروسافت لایسنس ویندوز سرور را با دو مدل اصلی عرضه می‌کند:
- Windows Server Standard
مناسب برای مجازی‌سازی محدود (دو ماشین مجازی در هر لایسنس) - Windows Server Datacenter
مناسب برای مجازی‌سازی گسترده (تعداد نامحدود ماشین مجازی)
همچنین، برای هر کاربر یا دستگاهی که به سرور متصل می‌شود، نیاز به CAL (Client Access License) وجود دارد.
✅ 4. CAL چیست و چه زمانی به آن نیاز داریم؟
CAL یا مجوز دسترسی کاربر/دستگاه، مجوز قانونی برای دسترسی به خدمات یک سرور ویندوز است.
دو نوع اصلی دارد:
- User CAL: برای هر کاربر، مستقل از تعداد دستگاه
- Device CAL: برای هر دستگاه، مستقل از تعداد کاربران
مثال: اگر ۱۰ کارمند از یک رایانه استفاده می‌کنند، Device CAL مناسب‌تر است. اگر یک کارمند از چند دستگاه استفاده می‌کند، User CAL بهتر است.
✅ 5. آیا لایسنس قانونی ویندوز سرور قابل استعلام است؟
بله. تمام لایسنس‌های رسمی که از نمایندگی‌های معتبر تهیه می‌شوند (مانند Volume یا Retail) دارای شناسه‌های قابل استعلام در پورتال مایکروسافت هستند. OEMها نیز روی سیستم‌های پیش‌نصب‌شده، به‌صورت بایوس اکتیو (BIOS-bound) هستند و قابل تشخیص‌اند.
✅ 6. آیا استفاده از ویندوز یا ویندوز سرور کرک‌شده خطرناک است؟
- عدم دریافت به‌روزرسانی‌های امنیتی
- آلودگی به بدافزار و تروجان
- ریسک از دست رفتن اطلاعات یا قفل شدن سیستم‌ها
- نقض قوانین بین‌المللی کپی‌رایت
- رد شدن در حسابرسی امنیتی یا مالی
- قطع اتصال با سرویس‌هایی مانند Microsoft 365 یا Azure
✅ 7. تفاوت بین KMS و MAK در Volume Licensing چیست؟
- KMS (Key Management Service):
فعال‌سازی موقت (۱۸۰ روزه)، با تمدید خودکار در شبکه
مناسب برای سازمان‌هایی با بیش از ۲۵ رایانه یا سرور - MAK (Multiple Activation Key):
فعال‌سازی دائمی در اینترنت، محدود به تعداد مشخصی از دفعات نصب
مناسب برای محیط‌هایی که اتصال دائمی به شبکه داخلی ندارند
✅ 8. آیا می‌توان نسخه ویندوز را ارتقاء یا داون‌گرید کرد؟
- بله. در برخی شرایط، مایکروسافت اجازه Downgrade یا Upgrade نسخه‌ها را با رعایت سیاست‌های لایسنس می‌دهد
- مثلاً کاربران Volume Licensing ممکن است امکان داون‌گرید از ویندوز ۱۱ به ویندوز ۱۰ را داشته باشند
- ارتقاء از نسخه Home به Pro یا Enterprise نیز از طریق Add features to Windows ممکن است
✅ 9. لایسنس ویندوز به مادربورد یا کاربر وابسته است؟
- OEM: وابسته به مادربورد (Hard-Bound)
- Retail: وابسته به کاربر و قابل انتقال
- Volume: وابسته به قرارداد سازمانی و قابل مدیریت از راه دور
✅ 10. چگونه لایسنس اورجینال مناسب را تهیه کنیم؟
با توجه به تنوع نسخه‌ها و نیازهای متفاوت شرکت‌ها، بهترین راهکار، استفاده از خدمات مشاوره فروشندگان رسمی یا نمایندگی‌های معتبر مایکروسافت است. وب‌سایت‌هایی مانند:
- آی تی ریسرچز
- مایکروسافت لایسنس
- مایکروسافت پارتنر
- مایکروسافت پرشیا
می‌توانند بسته به حجم سازمان، تعداد کاربر، نیاز به مجازی‌سازی یا نسخه مورد استفاده، راهکارهای اختصاصی پیشنهاد دهند.
لایسنس ویندوز و ویندوز سرور، فقط یک کلید فعال‌سازی نیست؛ بلکه بخشی از ساختار قانونی، امنیتی و فنی هر سازمان است. پاسخ به سؤالات متداول فوق، به شما کمک می‌کند تا تصمیمی آگاهانه، حرفه‌ای و آینده‌نگرانه برای انتخاب نسخه و نوع لایسنس داشته باشید.
